Zo voer je een gebruikerstest uit in vier stappen

Heb je een landingspage, aangepast webdesign of nieuwe website ontwikkeld? Dan ben je natuurlijk benieuwd wat je doelgroep hiervan vindt! Met een gebruikerstest verzamel je waardevolle feedback. Wij laten je zien hoe je zo’n test kunt opzetten.

Gebruikerstesten zijn er in veel soorten en maten. Dat is prettig, want zo kun je voor ieder project een geschikte oplossing vinden. Passend bij je deadline en budget.

Maar of je nu kiest voor een uitgebreide gebruikerstest of een snelle variant: het is altijd slim om de volgende vier stappen te doorlopen. Zelf of met ondersteuning van een onderzoeksbureau.

---

Gebruikerstest in vier stappen

---

Stap 1: Voorbereiding

Tijdens de voorbereiding leg je de basis voor de test. Het gaat om het beantwoorden van eenvoudige planningsvragen: wanneer voeren we de test uit, waar voeren we de test uit, hoeveel respondenten nodigen we uit etc.

Er zijn twee aandachtspunten die extra aandacht verdienen.

1a doelen van je onderzoek
Pas op dat een gebruikerstest niet vervalt in een discussie over smaak. Er zijn altijd respondenten die een design wel/niet fraai vinden.

Je moet vooral ontdekken of je site helpt bij het bereiken van doelen. Soms is dat het vinden van informatie. Soms wil je direct sturen op verkopen.

Wat je doelen ook zijn: schrijf ze uit. En zorg dat de gebruikerstest laat zien of er verbeterkansen zijn.

1b werving van respondenten
Het liefst wil je respondenten uit de doelgroep. Zeker bij B2B-cases is dit niet altijd eenvoudig in de werving (al kan Diversions je er zeker bij helpen).

Lukt het niet in het hart van de doelgroep te werven? Vraag dan vrienden-van-vrienden om aan de test mee te werken. Heb je geen tijd voor de werving? Vraag dan je buren, partner of collega’s.

Bij het testen van nieuwe concepten is de inzet van 5-7 respondenten per doelgroep prima. Ben je op zoek naar lessen over gebruikservaringen of optimalisatiekansen in een bestaande site? Dan zijn testen (meestal zonder moderatie) van 20+ verstandig om te plannen.

Laat je niet remmen als het niet lukt respondenten binnen je doelgroep te vinden vanwege tijd of budget. Het is altijd waardevol als een fris paar ogen naar je ideeën kijkt.

Let er bij bekenden wel op dat mensen niet te aardig voor je zijn. Respondenten vinden het soms vervelend te zeggen wat ze écht denken. Probeer dit effect te verkleinen door het te benoemen.

---

Stap 2: maakt een script voor de gebruikerstest

Tijdens de voorbereiding heb je bepaald wat je onderzoeksdoelen zijn. Nu is het tijd daar een script van te maken.

Je krijgt de beste resultaten als je script zo beperkt mogelijk is. Een gebruikerstest draait om observeren. Je wilt zien hoe je respondent zelf de weg vindt binnen de site.

Onderbreek dit proces van testen niet met allerhande vragen. Of iemand je site duidelijk, mooi en toegankelijk vindt, dat kun je ook na de test vragen. Laat mensen eerst zelf aan de slag gaan. En stuur niet te snel bij. Juist van een zoekende respondent leer je het meest.

Tip: ga altijd uit van de taken die iemand op je website kan uitvoeren. Hierbij speelt de customer journey een grote rol. Hoe verloopt het proces van oriënteren, interacteren en uiteindelijk actie ondernemen?

---

Stap 3: tijd voor de test

De test zelf moet optimaal aansluiten op je script. Je kunt de test op verschillende manieren opzetten.

Denk aan een test op afstand moet bijvoorbeeld Teams. Maar je kunt je respondenten ook uitnodigen op locatie of juist bij ze langsgaan. Persoonlijk contact is prettig als je meer over de context van websitegebruik wilt weten.

Een test op afstand scheelt heel veel tijd, en geeft vaak een beter beeld van de situatie waarin je site wordt gebruikt.

Een tweede belangrijke overweging is de inzet van een moderator (of niet). De respondent kan een test zonder moderator op ieder gewenst moment uitvoeren. Het is ook eenvoudig om meerdere respondenten uit te nodigen (als kost je dat wel meer tijd in de analyse).

Bij een gebruikerstest met moderator kun je meer informatie over de motieven en drijfveren van je respondent vragen. Ook is het – zeker bij prototypes – fijn om direct te kunnen bijsturen (“in dit prototype zijn geen verdere pagina’s uitgewerkt”).

Wil je een langere periode feedback van gebruikers verzamelen? Dan is een diary study een geschikte onderzoeksvorm om in te zetten.

---

Stap 4: Analyse

De analyse begint natuurlijk al tijdens het testen zelf. Het helpt om aantekeningen tijdens de sessie te maken. Verdiep je later (bijvoorbeeld aan de hand van opnames) opnieuw in je notities.

• wat maakte dat de respondent verkeerd navigeerde?
• wanneer zag je twijfel bij de respondent?
• hoe ontstond een technische fout?
• etc.

Cluster je bevindingen in verschillende onderdelen. Bij Diversions gebruiken we vaak het behavior model van BJ Fogg: wat leren we van trigger x motivatie x gelegenheid? Dit werkt uitstekend in combinatie met bevindingen op design-niveau en technische verbeterpunten.

---

Tot slot

Een gebruikerstest opzetten gaat niet vanzelf, maar de meerwaarde is enorm. Het komt te vaak voor dat een volledige website wordt gebouwd, maar dat pas na lancering blijkt dat het siteconcept niet effectief is. Dat kost veel tijd, budget en frustratie.

Voorkom deze problemen. Plan al vroeg in je ontwikkelproces een eerste gebruikerstest in.

Meer weten? Lees alles over gebruikerstesten of bel voor meer informatie: 055 20 32 193